AJAX, viết tắt từ Asynchronous JavaScript and XML (JavaScript và XML không
đồng bộ), là bộ phương tiện cho phép tăng tốc độ vận dụng web bằng cách cắt nhỏ
dữ liệu và chỉ hiển thị những gì cấp thiết, thay vì tải đi tải lại toàn bộ trang
web. AJAX không phải một công nghệ đơn lẻ mà là sự phối hợp một nhóm công nghệ
với nhau. Trong đó, HTML và CSS đóng vai hiển thị dữ liệu, mô hình DOM trình bày
thông tin động, đối tượng XMLHttpRequest đàm đạo dữ liệu không đồng bộ với máy
chủ web, còn XML là định dạng chủ yếu cho dữ liệu truyền. Đây đều là công nghệ
sẵn có nhưng Javacript đã lắp ráp chúng lại để thực hành những “sứ mệnh” đáng
khâm phục.
ứng dụng web truyền thống (trái) và ứng dụng AJAX. (Adaptive
Path) Hầu hết các câu chuyện về nguồn gốc của AJAX được bắt đầu từ khi Microsoft
phát triển công nghệ Remote Scripting vào năm 1998. Tuy nhiên, phương pháp tải
không đồng bộ nội dung trên một trang web đã xuất hiện trong thành tố IFRAME của
Internet Explorer 3 (1996) và thành tố LAYER của Netscape 4.0 năm 1997. Khi giới
thiệu Internet Explorer 4.0, Microsoft đã sử dụng mô hình đối tượng tài liệu DOM
khác biệt. Đến năm 2000, Netscape hoàn toàn đánh mất thị trường trình duyệt vào
tay hãng phần mềm của Bill Gates và thành tố LAYER cũng không còn được các
chuyên gia phát triển web để ý tới.Phải vài năm sau, AJAX mới lại lôi kéo được
sự quan tâm của giới công nghệ và trở nên dụng cụ cải tiến giao diện người dùng
cho ứng dụng web. Thuật ngữ này cũng chỉ mới xuất hiện cách đây 1 năm (tháng
2/2005) trong bài viết nức tiếng của Jesse James Garrett trên trang Adaptive
Path. Từ đó, AJAX trở thành trọng điểm trong mọi câu chuyện can dự đến thế hệ
Web 2.0.
AJAX hoạt động như thế nào?

vận dụng web truyền thống (trái) và áp dụng AJAX. (Adaptive Path)
Từ lâu, mọi người đã tưởng tượng vận dụng máy tính rồi sẽ được lưu và chạy
hoàn toàn trên web thay vì nằm bó buộc trong ổ cứng. Dù vậy, viễn ảnh đó vẫn
chưa thể xảy ra do ứng dụng web bị hạn chế bởi nguyên lý rằng quờ các thao tác
phải được thực hành duyệt HTTP (HyperText Transfer Protocol - Giao thức truyền
tải qua siêu liên kết). Những hoạt động của người sử dụng trên trang web sẽ tạo
ra một đề nghị HTTP tới server. Máy chủ thực hiện một số khâu xử lý như lấy lại
dữ liệu, tính, thẩm tra sự hợp lệ của thông báo, sửa đổi bộ nhớ, sau đó gửi lại
một trang HTML hoàn chỉnh tới máy khách. Về mặt kỹ thuật, phương pháp này nghe
có vẻ hợp lý nhưng cũng khá bất tiện và mất thời gian, bởi khi server đang thực
hiện vai trò của nó thì người dùng sẽ làm gì? đương nhiên là chờ đợi.Để khắc
phục hạn chế trên, các chuyên gia phát triển giới thiệu hình thức trung gian -
cơ chế xử lý AJAX - giữa máy khách và máy chủ. Điều này giống như việc tăng thêm
một lớp giữa cho vận dụng để giảm quá trình “đi lại” của thông tin và giảm thời
kì phản ứng. Thay vì tải lại (refresh) hết thảy một trang, nó chỉ nạp những
thông tin được thay đổi, còn giữ nguyên các phần khác. Vì thế, khi duyệt một
trang hỗ trợ AJAX, người dùng không bao giờ nhìn thấy một cửa sổ trắng (blank)
và biểu trưng đồng hồ cát - dấu hiệu cho thấy máy chủ đang thực hành nhiệm vụ.
tỉ dụ, trong một website ảnh, với áp dụng truyền thống, tất cả trang chứa các
ảnh sẽ phải mở lại từ đầu nếu có một đổi thay nào đó trên trang. Còn khi ứng
dụng AJAX, DHTML chỉ thay thế đoạn tiêu đề và phần vừa chỉnh sửa, vì vậy tạo nên
các giao dịch trót lọt, mau chóng.

Tương tác
đồng bộ trong áp dụng web truyền thống (trên) và dị bộ trong vận dụng AJAX.
(Adaptive Path)
“Mọi thao tác của người sử dụng sẽ gửi lệnh JavaScript tới bộ xử lý AJAX,
thay vì tạo ra một đề nghị HTTP (HTTP request) và tróc nã tới máy chủ”, Jesse
James Garrett đã ghi trong bài viết trước tiên định nghĩa về thuật ngữ này. “Nếu
cần gì từ server, như tải về bổ sung mã giao diện hay nhận dữ liệu mới, AJAX sẽ
truyền yêu cầu tới máy chủ một cách không đồng bộ, thông thường sử dụng XML, mà
không làm ngắt quãng sự tương tác của người dùng với ứng dụng web”.Các ứng dụng
AJAX phổ biếnGoogle Suggest hiển thị các thuật ngữ gợi ý gần như ngay lập tức
khi người dùng chưa gõ xong từ khóa. Còn với Google Maps, mọi người có thể theo
dõi những đổi thay, di dịch, kéo thả bản đồ như trên môi trường desktop. Google
Suggest và Google Maps là hai tỉ dụ trội về phương pháp áp dụng web đời mới.
Hãng dịch vụ cỡ hàng đầu thế giới đã đầu tư rất nhiều vào việc phát triển AJAX.
Hầu như mọi chương trình họ giới thiệu gần đây, từ Orkut, Gmail đến phiên bản
thể nghiệm Google Groups, đều là những ứng dụng AJAX.
Nhiều công ty khác cũng đang nối gót xu thế này như trang san sớt ảnh Flickr
(hiện thuộc Yahoo) hay dụng cụ quãng A9.com của Amazon. Yahoo dự định trong vài
tuần tới sẽ ra mắt bản Yahoo Mail Beta 1 dùng AJAX trên toàn thế giới (đang được
thể nghiệm giới hạn). Hòm thư mới sẽ được trang bị thêm nhiều tính năng thuộc
Web 2.0 như RSS, chế độ xem thư trước (preview)… Microsoft cũng đang khai triển
chương trình Windows Live Mail và Windows Live Messenger tương trợ
AJAX.
Những dự án trên cho thấy AJAX không phải là một công nghệ quá bóng
gió mà đang hiện diện ngay trong thế giới thực, từ mô hình rất đơn giản như
Google Suggest đến tinh vi và phức tạp như Google Maps.
Thách thức lớn
nhất khi tạo ứng dụng AJAX không nằm ở khâu kỹ thuật bởi những thành phần của nó
đã xuất hiện từ lâu, hoạt động ổn định và được hiểu người biết đến. Vấn đề ở đây
chỉ là “các chuyên gia thiết kế cần quên đi những giới hạn của web, bắt đầu nghĩ
rộng hơn, sâu hơn về khả năng của công nghệ và sáng tạo nó theo cách riêng của
mỗi người”, Alexei White, Giám đốc sản xuất của công ty eBusiness (Mỹ), nhận
xét. “AJAX sẽ làm mất dần ảnh hưởng của Microsoft trên thị trường. Tuy chưa thể
lấn lướt hoàn toàn, nó sẽ mang lại những tính năng thay thế cho Hầu hết các sản
phẩn như Office”.
Những nhược điểm của AJAX
AJAX có thể góp phần tạo
nên một thế hệ mới cho ứng dụng web (như colr.org hay backpackit.com). Tuy
nhiên, nó cũng là một công nghệ “nguy hiểm” khi gây ra không ít rối rắm về giao
diện người dùng. chả hạn, phím “Back” (trở lại trang trước) được đánh giá cao
trong giao diện website chuẩn. Đáng tiếc, chức năng này không hoạt động ăn khớp
với Javascript và mọi người chẳng thể tìm lại nội dung trước đó khi bấm phím
Back. vì thế, chỉ một sơ xuất nhỏ là dữ liệu trên trang đã bị thay đổi và khó có
thể khôi phục lại được. Đây là một trong những nguyên do chính khiến nhiều người
không ủng hộ áp dụng Javascript.
Bên cạnh đó, mọi người không thể lưu lại
địa chỉ web vào thư mục Favorite (Bookmark) để xem lại về sau. Do áp dụng lớp
trung gian để giao tiếp, các ứng dụng AJAX không có một địa chỉ nhất định cho
từng nội dung. khuyết thiếu này làm cho AJAX dễ “mất điểm” trong mắt người
dùng.
Những trình duyệt tương trợ AJAX là Microsoft Internet Explorer 5.0 trở
lên; browser dựa trên Gecko như Mozilla, Firefox, SeaMonkey, Epiphany, Galeon và
Netscape 7.1; trình duyệt chứa KHTML API 3.2 trở lên như Konqueror, Apple
Safari…
CSS - tập tin định kiểu theo tầng (Cascading Style Sheets) - được
dùng để bộc lộ cách bộc lộ các tài liệu viết bằng tiếng nói HTML, XHTML, XML,
SVG, XUL… Các thông số kỹ thuật của CSS do tổ chức World Wide Web Consortium
(W3C) quản lý.
DOM - mô hình đối tượng tài liệu (Document Object Model) -
là một giao diện lập trình vận dụng (API). bình thường DOM có dạng một cây cấu
trúc dữ liệu và được dùng để truy xuất các tài liệu HTML và XML. Mô hình DOM
hoạt động độc lập với hệ điều hành và dựa theo kỹ thuật lập trình hướng đối
tượng để biểu đạt tài liệu.
DHTML, hay HTML động, tạo một trang web bằng
cách kết hợp các thành phần: tiếng nói đánh dấu HTML tĩnh, tiếng nói lệnh máy
khách (như Javascript) và tiếng nói định dạng CSS và DOM. Do có khả năng phong
phú, DHTML còn được dùng như một dụng cụ xây dựng các trò chơi đơn giản trên
trình duyệt.
Công ty thiết kế Web Bảo Phát kiêu hãnh là công ty thiết kế Website hàng đầu,
dùng công nghệ AJAX trong các sản phẩm của mình. Đến với Bảo Phát, Quý khách sẽ
được tham mưu thiết kế Website nồng nhiệt và chu đáo, được sử dụng thử Website
miễn phí và mãi mãi, và quan trọng hơn là Quý khách sẽ có cho mình một Website
ưng ý với giá thành rẻ nhất. kiên cố Quý khách sẽ bằng lòng với dịch vụ của
chúng tôi.